ประวัติพระซุ้มกอ (พระกำแพงซุ้มกอ)

       พระซุ้มกอ หรือพระกำแพงซุ้มกด จัดว่าเป็นพระเครื่องที่มีพุทะคุณที่สูงสุด ของเมืองกำแพงเพชร เป็นพระเครื่องที่มีทั้งความเป็นอมตะ และพุทะศิลป์ รวมทั้งพุทธคุณจึงได้ถูกจัดไว้ในชุดเบญจภาคี ที่สูงสุดยอดของเมืองไทย พระกำแพงซุ้มกอเป็นพระเนื้อดินเผาผสมว่านและเกษรดอกไม้ ที่มีพุทธลักษณะอันงดงาม มีองค์พระประติมากรรมในสมัยกรุงสุโขทัย นั่งสมาธิด้วนข้างมีบายกนก องค์พระนั่งประทับอยู่บนบัวเล็บช้าง มีขอบที่โค้งมนมีลักษณะคล้ายตัว ก.ไก่ จึงเป็นที่มาของชื่อพระซุ้มกอ ที่ค้นพบในปัจจุบันมีอยู่ด้วยกัน 5 พิมพ์ อันได้แก่ พิมพ์ใหญ่ แยกออกเป็น 2 ประเภท คือพิมพ์ที่มีลายกนก และพิมพ์ที่ไม่มีลายกนก สำหรับพระที่ไม่มีลายกนกมักจะมีสีดำ หรือน้ำตาลแก่

         ซึ่งเรียกว่า พระกำแพงซุ้มกอดำ พระซุ้มกอพิมพ์กลาง พิมพ์เล็ก พิมพ์เล็กพัดโบก พิมพ์ขนมเปี้ย พระกำแพงซุ้มกอทั้งที่มีลายกนก และไม่มีลายกนก จัดว่าเป็นพระที่มีศิลปะของสุโขทัยและศรีลังกาเป็นหลัก โดยเฉพาะพิมพ์ที่ไม่มีลายกนกจะเห็นว่าเป็นศิลปะศรีลังกาได้อย่างชัดเจน เนื้อองค์พระเป็นเนื้อดินผสมว่านเกสรดอกไม้ จึงทำให้องค์พระมีเนื้อนุ่มมัน ละเอียดเมื่อนำสำลีหรือผ้านุ่มมาเช็ดถูจะทำให้เห็นเนื้อมันวาวขึ้นมาทันที

ลักษณะของเนื้อพระซุ้มกอที่เห็นได้ชัดอีกประการหนึ่ง คือ ตามผิวขององค์พระจะมีจุดสีแดง ๆ ซึ่งเรียกว่า “ว่านดอกมะขาม” ส่วนตามซอกขององค์พระจะมีจุดดำ ๆ ที่เรียกว่า “ราดำที่จับอยู่บริเวณซอกขององค์พระ”

        พระกำแพงซุ้มกอที่พบนอกจากเนื้อดินแล้ว ยังมีพระเนื้อชิน และชนิดเนื้อว่านล้วน ๆ อีกต่างหาก แต่ก็มีน้อยมาก พระกำแพงซุ้มกอที่ขุดพบนั้นจะอยู่ตามบริเวณ วัดบรมธาตุ วัดพิกุล วัดฤาษี และตลอดบริเวณลานทุ่งเศรษฐี พระกำแพงซุ้มกอที่ไม่มีลายกนกและมีสีน้ำตาลจัดเป็นพระที่หาได้ยากมาก เพราะส่วนใหญ่มักจะมีสีดำ สำหรับเรื่องพระพุทธคุณนั้นคงไม่ต้องพูดกันให้มากเรื่อง เพราะเป็นพระที่ม่ครบทั้งเรื่องเมตตา มหานิยมแคล้วคลาด ตลอดจนในเรื่องโชคลาภ จนมีคำพูดติดปากกันมาแต่โบราณว่า “มีกูแล้วไม่จน” ประกอบกันพระกำแพงซุ้มกอถูกจัดให้เป็นพระเครื่อง 1 ใน 5 ของพระชุดเบญจภาคี จึงทำให้เป็นพระที่ใคร ๆ ก็ต้องการ จึงทำให้มีราคาเช่าหาที่สูงมาก และหาได้ยากมาก ไม่ว่าจะเป็นพระกำแพงซุ้มกอพิมพ์ไหน จะเนื้อดิน หรือเนื้อว่านหรือเนื้อชินก็จะมีพุทธคุณที่ไม่แตกต่างกันทำองค์เหมือนกันหมด พระกำแพงซุ้ทจึงจัดว่าเป็นพระเครื่องที่มีความเป็นอมตะและทรงคุณค่าควรแก่การเก็บรักษา และแสวงหาเป็นอย่างยิ่งเพื่อนำมาไว้เป็นสิริมงคลแก่ตัวเอง และครอบครัว